III KONFERENCJA NA TEMAT OSÓB REPRESJONOWANYCH POD PATRONATEM MARSZAŁKA WOJ. KUJ. POM. PIOTRA CAŁBECKIEGO.
Konferencja odbyła się 22.05.2025 w bydgoskim COPiW ul. Gdańska 5.
I. Po powitaniu osób zaproszonych i licznych gości prezes Krajowego Forum Samorządowego Benedykt Partyka zapoznał zgromadzonych z historią Stowarzyszenia od chwili utworzenia w 1989, działalnością statutową, w tym zrealizowanymi i zamierzonymi na przyszłość dokonaniami i celami.
II. Pan Dariusz Tomczak doradca ds. odszkodowań przestawił nie tylko biznesowe ale i etyczne powody dla których zarządzana Spółka zajmuje się odszkodowaniami dla dala osób represjonowanych i członkom ich rodzin. Spółka służy pomocą w zakresie:
a) doradztwa prawnego
b) wyszukiwaniem i kompletowaniem dokumentów dotyczących spraw co często wiąże się z szukaniem w archiwach sądowych i IPNu ,
c) aktu zgonu w przypadku jeżeli osobą ubiegającą się nie była sama ofiara represji,
c) zbieraniem relacji świadków wydarzeń i uprawomocnianiem ,
Pan Tomczyk podkreślił że sprawą naglącą jest czasowa odległość wydarzeń, brak możliwości poniesienia wstępnych opłat przez osoby zainteresowane i nieznajomość przepisów prawnych.
Celem większości wnioskujących osób jest rehabilitacja skazanych, skasowanie na podstawie Ustawy Lutowej 1991 wyroków wydanych w przez sądy wojskowe w PRL i uhonorowanie pokrzywdzonych.
Podał też konkretne przykłady spraw którymi zajmowało i zajmuje się Spółka.
III. Głos zabrał dr historii Krzysztof Żabianek. Naświetlił tło historyczne zaistniałe w Polsce po II WŚ.. Historyk zdefiniował pojęcie „walka niepodległościowa”. Zaznajomił zgromadzonych kogo i jakich organizacji bojowych i politycznych - których działania wymierzone były przeciwko uzaleznionej od ZSRR władzy - dotyczyły represje.
Ustawa Lutowa dotyczyła osób które należały do organizacji których celem było obalenie władzy ludowej ustanowionej przez okupanta rosyjskiego. Nie obejmowała rolników.
Każda sprawa może mieć kilka obliczy i istnieje kwestia interpretacji.
O zadośćuczynienie mogą ubiegać się zarówno ofiary represji jak i członkowie rodzin z pierwszej linii
a) małżonkowie
b) rodzice
c) rodzeństwo
d) dzieci.
Nowela ustawy z roku2007 ustaliła maksymalną wysokość odszkodowania na 25 tys. złotych. Uprzednio wypłacane sumy były wielokrotnie większe.
IV. Na zakończenie Konferencji wręczono prelegentom i wybranym osobom pamiątkowe albumy oraz materiały promujące region kujwsko-pomorski ufundowane przez Urząd Marszałkowski i specjalne podziękowania.
