RPO o problemie z uznaniem terminu w postępowaniu administracyjnym

Szczegóły

Opublikowano: czwartek, 05 grudzień 2013 23:21

We wrześniu 2013 r. Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się w swoim wystąpieniu do Ministra Administracji i Cyfryzacji o zajęcie stanowiska w sprawie uznania terminu za zachowany w przypadku nadania pisma przez osobę przebywającą za granicą.

Kwestia pojawiła się w związku ze sprawami badanymi przez Rzecznika, a dotyczy przede wszystkim problemów związanych z uznaniem terminu w postępowaniu administracyjnym, w sytuacji gdy osoba przebywająca zagranicą nadaje pismo w zagranicznej placówce pocztowej.

 Obecnie, zgodnie art. 57 par. 5 Kodeksu postępowania administracyjnego termin uważa się za zachowany jeśli pismo przed upływem terminu zostało: nadane w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego; złożone w polskiej placówce konsularnej lub wysłane w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne. Ponadto artykuł ten wymienia również sposoby złożenia pisma przez żołnierza, członka załogi statku oraz osobę pozbawioną wolności.

Niestety, w przypadku gdy pismo zostało nadane w zagranicznej placówce pocztowej, to zgodnie z wyrokiem WSA w Krakowie cytowanym przez RPO, termin nie zostanie zachowany ponieważ „do zachowania terminu do wniesienia odwołania niezbędne jest nadanie odwołania wyłącznie w polskim urzędzie pocztowym lub polskiej placówce konsularnej. Natomiast nadanie odwołania w terminie w jakimkolwiek urzędzie pocztowym za granicą nie ma wpływu na zachowanie terminu do wniesienia odwołania”.

W praktyce oznacza to, że osoba przebywająca za granicą może skorzystać jedynie z urzędu konsularnego (i ew.  jeszcze z dokumentu elektronicznego w rozumieniu właściwej ustawy). W przypadku natomiast nadania pisma w zagranicznej placówce pocztowej, zgodnie z powoływaną w wystąpieniu RPO wykładnią sądów administracyjnych, za datę jego nadania uznaje się nie datę nadania zagranicą, a datę przekazanie pisma polskiej placówce pocztowej operatora publicznego.

Należy nadmienić, że tym samym wystąpieniu RPO zwrócił uwagę na podobny problem w przepisach regulujących postępowanie przed sądami administracyjnym.

W ocenie RPO art. 57 par. 5 k.p.a. wymaga więc nowelizacji, zwłaszcza w kontekście członkostwa Polski w Unii Europejskiej i związanego z tym m.in. swobodnego przepływu osób. Nie powinna mieć miejsca sytuacja, gdy osoba przebywająca w granicach Unii Europejskiej musi w związku z postępowaniem administracyjnym nadawać pismo jedynie w polskiej placówce operatora publicznego. Co ważne, podobna sytuacja nie ma już miejsca w postępowaniu cywilnym, gdzie nowelizacją Kodeksu postępowania cywilnego z czerwca 2013 r. uznano oddanie pisma procesowego w placówce pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej za równoznaczne z wniesieniem go do sądu.

Rzecznik Praw Obywatelskich postuluje więc, że „względy wynikające z konieczności respektowania prawa Unii Europejskiej, w tym wprowadzenie w pełnym zakresie zakazu dyskryminacji ze względu na przynależność państwową, decydować muszą także o zmianie stosownych przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego oraz ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.”