Wystąpienie RPO w sprawie obwodów odrębnych w referendach lokalnych
Referendum lokalne jest jednym z najistotniejszych mechanizmów partycypacji publicznej, umożliwiającym mieszkańcom jednostki samorządowej bezpośrednie podjęcie decyzji w istotnej dla danej jednostki sprawie. Zważywszy na to, że inicjatorami referendum mogą być również sami mieszkańcy, instytucja ta jest więc w praktyce instrumentem prowadzenia lokalnej polityki bezpośrednio przez mieszkańców. Zakres spraw, w których mogą oni podejmować wiążące dla władz lokalnych decyzje, jest przy tym szeroki. Artykuł 2 ust. 1 ustawy o referendum lokalnym określa, że w referendum lokalnym mieszkańcy jednostki samorządu terytorialnego jako członkowie wspólnoty samorządowej wyrażają w drodze głosowania swoją wolę w sprawie odwołania organu stanowiącego tej jednostki, co do sposobu rozstrzygania sprawy dotyczącej tej wspólnoty, mieszczącej się w zakresie zadań i kompetencji organów danej jednostki oraz w innych istotnych sprawach, dotyczących społecznych, gospodarczych lub kulturowych więzi łączących tę wspólnotę. Zgodnie z ust. 2 przywołanego artykułu, przedmiotem referendum gminnego może być również odwołanie wójta (burmistrza, prezydenta miasta) lub samoopodatkowanie się mieszkańców na cele publiczne mieszczące się w zakresie zadań i kompetencji organów gminy.
Czytaj więcej: Wystąpienie RPO w sprawie obwodów odrębnych w referendach lokalnych