Zgodnie z art. 5 a ustawy o samorządzie gminnym, organy gminy mogą prowadzić na swoim terytorium konsultacje z mieszkańcami w wypadkach przewidzianych ustawą oraz w innych sprawach ważnych dla danej jednostki; zasady i tryb prowadzenia konsultacji określają uchwały organów stanowiących poszczególnych jednostek. Sposób, w jaki prowadzone będą konsultacje w poszczególnych gminach, zależy zatem od tego, jakie konkretne rozwiązania przyjmą w swoich uchwałach ich rady.
Czytaj więcej: Co powinien zawierać wniosek o przeprowadzenie konsultacji społecznych?
Przepisy ustaw ustrojowych (art. 11 b ustawy o samorządzie gminnym, art. 8a ustawy o samorządzie powiatowym i art. ustawy o samorządzie województwa), art. 61 Konstytucji oraz art. 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej stanowią, że – w ramach zasady jawności działania organów władzy publicznej – obywatelom przysługuje prawo do wstępu na posiedzenia kolegialnych organów władzy. Uprawnienie to obejmuje również możliwość rejestrowania przez mieszkańców przebiegu tego rodzaju posiedzeń.
Czytaj więcej: Dane techniczne są informacją publiczną: wyrok WSA
-
Problem prawa do inicjatywy uchwałodawczej mieszkańców jednostek samorządu terytorialnego systematycznie powraca. W naszym biuletynie opisywaliśmy już kontrowersyjne orzeczenia organów administracyjnych i sądów dotyczące dopuszczalności tej instytucji. Przypomnijmy, że w opinii niektórych z nich prawo nie zezwala na to, by mieszkańcy jednostek samorządowych wnosili projekty uchwał pod obrady ich organów stanowiących. Stanowisko to można streścić, przywołując następującą wypowiedź Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, będącą uzasadnieniem do wyroku wydanego 3 kwietnia 2006 r.: „Brak w ustawie o samorządzie gminnym regulacji odnoszących się do przyznania mieszkańcom prawa do wnoszenia pod obrady rady projektów uchwał ocenić należy jako wybór ustawodawcy; jego milczenie należy interpretować w tym przypadku jako brak zgody na taką formę sprawowania władzy przez mieszkańców gminy.” Powodem, dla którego odmawia się mieszkańcom prawa inicjatywy uchwałodawczej, jest zatem brak jednoznacznego uregulowania tej kwestii na poziomie ustawowym. W efekcie w części jednostek samorządu terytorialnego mieszkańcom w ogóle nie przyznano takiego uprawnienia, w części natomiast jest ono usankcjonowane, choć jego realizacja odbywa się na zróżnicowanych zasadach. Badanie zrealizowane na przełomie 2011 i 2012 roku na próbie 193 gmin pokazało, że w statutach 53,3% z nich nie unormowano kwestii inicjatywy uchwałodawczej obywateli.
Czytaj więcej: Czy mieszkańcy Śląska uzyskają prawo do inicjatywy uchwałodawczej?
Nowelizacja ustawy o samorządzie gminnym z 11 października 2013 r. unormowała dotychczas nie sankcjonowaną prawnie możliwość tworzenia w samorządach gminnych rad seniorów. Wpisanie tej instytucji do ustawy jest odpowiedzią na stojące przed władzami wyzwanie wiążące się z koniecznością aktywizacji systematycznie powiększającej się grupy polskich seniorów.
Czytaj więcej: Kto może wejść w składy gminnej rady seniorów?
-
W dniu 17 marca Sejm przegłosował nową ustawę o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych, akceptując poprawki zgłoszone do tego tekstu przez senatorów 20 lutego (głównie o porządkującym charakterze). Zakończyło to prace parlamentarne nad projektem przygotowanym w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji, który trafił do Sejmu 16 września 2013 roku W przygotowanie dokumentu zaangażowanych było także wiele organizacji pozarządowych. Do możliwości wejścia w życie przepisom brakuje jeszcze tylko podpisu Prezydenta RP. Stanowi to poważny krok w stronę ułatwienia zbierania środków na prowadzoną działalność statutową wielu organizacjom pozarządowym i odejścia w tym zakresie od dawno już zdezaktualizowanych zasad. Obowiązująca do tej pory ustawa o zbiórkach publicznych pochodzi bowiem jeszcze z 1933 roku.
O samym projekcie ustawy pisaliśmy już na łamach tego monitoringu . Głównym jej celem jest uproszczenie całej procedury związanej z organizacją zbiórek i uzyskiwaniem formalnej zgody na ich przeprowadzenie. Zaproponowane w niej zmiany przede wszystkim dostosowują cały proces do nowej rzeczywistości czasów Internetu i władzy wspomagającej działalność społeczeństwa obywatelskiego zamiast ją reglamentować. Przypomnijmy, że głównym przewidzianym w ustawie ułatwieniem jest uwarunkowanie organizacji zbiórki od poinformowania o takim zamiarze Ministra właściwego do spraw Administracji minimum na trzy dni przed datą planowanej zbiórki (do tej pory należało m.in. uzyskać jego zgodę). Ponadto, można tego dokonać poprzez rejestrację zbiórki na specjalnie do tego przeznaczonym portalu internetowym, gdzie podać należy czas, miejsce i nazwę organizatora oraz cel jej przeprowadzenia.
Czytaj więcej: Zbiórki publiczne
